Saç dökülmesi nasıl durdurulur?
Saç seyrelmesi veya saç dökülmesi, hem kontrol edilebilen hem de kontrol edilemeyen durumlar dahil olmak üzere birçok farklı faktörden kaynaklanabiliyor.1
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmeti’nin (NHS) istatistiklerine göre, 65 yaş üstü kadınların yaklaşık yüzde 50'si saç dökülmesi veya saç seyrelmesi yaşıyor2 ve erkeklerin üçte ikisi bu durumdan etkileniyor.3
Yaygın bir sorun olmasına ve genellikle endişelenecek bir durum olmamasına rağmen, saç seyrelmesi hem özgüvenimizi hem de ruh halimizi etkileyerek duygusal açıdan zor ve üzücü bir sürece neden olabiliyor.
Saç dökülmesinin nedenleri
Saç dökülmesi birçok farklı nedenden dolayı meydana gelebiliyorken, genellikle folikül daraldığında saç tellerinin büyümesi zorlaşıyor.4
Yaş ve yaşam döngüsü de sağlığımızı büyük ölçüde etkileyebiliyor ve saç derimizin durumunda değişikliğe neden olabiliyor. Bunu etkileyen faktörler;
Hamilelik Süreci
Hamileliğin ikinci ve üçüncü aylarında, anajen olarak bilinen aktif büyüme evresinde saç teli sayısı artıyor.
Doğumdan sonra ise hormonal değişiklikler foliküllerin katajen veya telojen durumlarına geçmesine yol açarak gebelik sonrası saç dökülmesine neden olabiliyor.⁵
Duygusal Stres
Yas ya da üzüntü gibi bir süreçten sonra devam eden duygusal stres, saç köklerinin büyüme evresinden dinlenme evresine geçmesine neden olabiliyor.⁶
İki ila üç ay sonra, bu durum geçici olsa bile, daha fazla saç seyrelmesi ve dökülmesiyle daha belirgin hale gelebiliyor.
Yaşlanmak
Birçok kişi yaşlanma sürecinde saç seyrelmesi yaşıyor. Vücudunuz yaşlandıkça saç büyüme hızı yavaşlıyor ve her bir saç teli daha az pigmentasyonla daha küçük hale geliyor. Bu nedenle insanlar gri saç geliştirmeye başlıyor.5
Saç uzama döngüsünün dört evresi:
Anajen - İki ila sekiz yıl sürer. Döngünün bu ilk aşaması saçın aktif olarak büyüdüğü yerdir. Saç kökündeki hücreler saç gövdesine eklenir. Saç kıllarının ortalama yüzde 80–90'ı anajen aşamasındadır.
Katajen - Genellikle dört ila altı hafta süren katajen evresi, anajen evresinin sonunda meydana gelen kısa bir evredir. Saç teli kan akışından ayrılır.7
Telojen - Saçın ne uzadığı ne de döküldüğü dönemdir, iki ila üç ay sürer.
Eksojen - Saçın döküldüğü evredir ve iki ila beş ay sürebilir. Ortalama olarak insanlar her gün 50 ila 150 saç teli kaybeder.8
Hastalık
Saç seyrelmesi ve saç dökülmesi bir hastalık sırasında da oluşabiliyor. Buna Alopecia areata deniyor ve vücudun bağışıklık sistemi savunma sisteminin bir parçası olarak saç köklerine saldırdığında gelişen ve saç dökülmesine neden olan bir hastalıktır. Bu durum vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebiliyor.
Saç seyrelmesi ve saç dökülmesi hastalık tedavisi sırasında da ortaya çıkabiliyor. Bunun başlıca örneği, özellikle kemoterapi sırasında uygulanan kanser tedavisidir.⁹
Genetik saç dökülmesi
Saç dökülmesinin bilinen nedenlerinden biri genetiktir; saç dökülmesi bir hastalığın sonucu değil, kalıtsal genlerin, hormon seviyelerinin ve yaşlanma sürecinin doğal bir kombinasyonudur. ¹⁰
Hormonal etkiler
Saç döngüsü ve saç folikülü yapısı çeşitli hormonlardan oldukça etkileniyor.¹¹ Bunlar arasında androjenler, büyüme hormonu, östradiol, tiroksin, prolaktin ve melatonin bulunuyor.
Saç seyrelmesi nasıl azaltılır veya tedavi edilir?
Saç kaybetmek zor bir deneyim olabiliyor. Saç dökülmesi ve seyrelmesi birçok farklı nedenden kaynaklanabiliyor ve genellikle yüksek stres seviyeleri, dengesiz beslenme, demir eksikliği ve ani kilo kaybı gibi yaşam tarzı faktörleriyle daha da kötüleşiyor.
Ancak bunun için uygulayabileceğiniz bazı ipuçları var. Sağlıklı, istikrarlı ve etkili saç gelişimini sürdürmek için, küçük yaşlardan itibaren saç dökülmesini önlemek önemlidir.
Saç gelişimini sağlamak için yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek.
- Stresi azaltmak ve endorfin hormonunu uyarmak için aktif kalmak.
- Meditasyon gibi rahatlama tekniklerini uygulamak.
- İş ve özel hayatınızın dengesini kurmak.
- Kan dolaşımını teşvik etmek ve saç foliküllerinin hücrelerini germek için kafa derisi masajlarından yararlanmak.
- Demir, çinko ve biotin mineralleri ile A, C, D ve E Vitaminleri gibi takviyeleri kullanmak.12
Hangi şampuanı kullanacağınızı veya hangi saç dökülmesi tedavisini uygulayacağınızı merak ediyorsanız, ilk adım, saçınızın neden döküldüğünü belirlemek için sorunun kaynağını belirlemeye çalışmaktır.
Saç dökülmesini azalttığını ve saç kalınlığını artırdığını, ayrıca saçınızın parlaklığını ve genel görünümünü iyileştirdiğini iddia eden birçok şampuan vardır. Formülleri araştırmak ve kanıtlanmış sonuçlar için yorumları kontrol etmek önemlidir.
Doğru ürünleri kullanmaya devam ederseniz ve önerilen tavsiyelere uyarsanız, uzun vadeli sonuçlar elde edebilir ve saç dökülmesinde azalma görebilirsiniz.
Seyrelme veya kellikten sonra saçlar yeniden uzayabilir mi?
-
Birçok durumda, saç seyrelmesi yukarıda bahsedilen çeşitli tekniklerle çözülebiliyor veya iyileştirilebiliyor.
Ancak, saç folikülü kapanmış, kaybolmuş veya uzun bir süre boyunca yeni saç teli üretmemişse, orada yeni saç çıkması olası değildir. Bu durum yaş, genetik ve hastalık gibi çeşitli kalıcı nedenlerden kaynaklanabiliyor. -
Saç nasıl daha dolgun görünür?
Saçlarınız dökülmeye devam ederse, saçların daha kalın ve dolgun görünmesine yardımcı olabilecek bir dizi seçenek vardır. Bu ipuçları da şunlardır;
- Saçı yukarı doğru hareket ettirerek kurutmak.
- Peruklar ve yapay postişler kullanmak.
- Saç ekimi yaptırmak.
- Saç derisi küçültme ameliyatı olmak.
- İmmünoterapi yaptırmak.
- Steroid¹³ kullanmak.
- Işık terapisi¹³ yaptırmak.
- Saç çizgisine dövme yaptırmak.¹³
Saç dökülmesi nasıl gizlenir?
-
Daha kalın ve daha dolgun saç illüzyonu yaratmak da, özellikle özgüveninizi korumaya çalışıyorsanız, dökülmeye karşı etkili bir yol olabiliyor.
Şekillendirici köpük gibi saç bakım ürünleri saçınıza hacim ve dolgunluk kazandırmaya yardımcı olarak kendinizi daha güvende hissetmenizi destekleyebiliyor.
Saçı yüzünüzün her iki tarafına da dökmek için ortadan ayırmak, daha dolgun saç illüzyonu yaratmaya yardımcı olacaktır. Salon profesyonelleri tarafından kullanılan benzer bir teknik de hacim kazandırmak ve belirginlik sağlamak için saçınıza katlar eklemektir.
Dyson saç bakım serisi, aşırı ısı kullanmadan farklı stiller oluşturmanıza yardımcı olabiliyor. -
Saç dökülmesi normaldir!
Saç dökülmesi zor bir süreç olabilir, ancak yaşamın doğal bir parçasıdır. Saç dökülmenizin ve seyrelmenizin nedenine bağlı olarak, süreci yavaşlatmanın ve saçınızı korumanın; vitamin takviyesi almak, beslenme değişikliği yapmak, aktif olmak ve doktorunuzdan uzman tavsiyesi almak gibi birçok yolu vardır.
1 Jennifer Mary Marsh; John Gray; Antonella Tosti (18 August 2015), Saç sağlığı, Springer, pp.97-99.
2 https://www.bbc.com/news/uk-40118058
3 https://www.menshealthforum.org.uk
4 https://www.healthline.com/health/cosmetic-surgery/hair-miniaturization#when-to-talk-with-a-doctor
5 Andrea M. Park (Nov 2018), Saç Biyolojisi: Büyüme ve Pigmentasyon
6 IM Hadshiew, K Foitzik, PC Arck, R Paus (2004) Saç Dökülmesinin Yükü: Stres ve Telogen Effluvium ve Androgenetik Alopesi'nin Hafife Alınmış Psikososyal Etkisi, Journal of Investigative Dermatology, 123 (3), s. 455-457
7 https://www.verywellhealth.com/what-is-the-anagen-phase-of-hair-growth-1069411
8 2Paus, R., & Cotsarelis, G. (2004). Saç Foliküllerinin Biyolojisi, The New England Journal of Medicine, 341, 7
9 Vladimir A. Botchkarev (2003), Kemoterapiye Bağlı Saç Dökülmesinin Moleküler Mekanizmaları, 8 (1), s. 72-75
10 S. Basit (2014), İnsan izole kalıtım saç dökülmesi bozukluklarının genetiği
11 Grymowicz ve diğerleri (2020) Saç Folikülleri Üzerindeki Hormonal Etkiler, Uluslararası Moleküler Bilimler Dergisi, 21 (15), s.1
12 Kayla McDonell, RD (Ağustos 2021), Saç Uzaması İçin En İyi 5 Vitamin
13 https://www.nhs.uk/conditions/hair-loss/
Türkiye İletişim Ekibi
Email: dogukan.suzer@dyson.com